Waarom wij in onze opleidingen altijd een mix van wetenschap én praktijk brengen

Universitair onderwijs en praktijkgerichtheid is voor veel mensen geen evidente associatie. Universitair onderwijs wordt nog vaak gezien als theoretisch en gericht op academische kennis. PUC-KU Leuven Continue garandeert inderdaad wetenschappelijk onderbouwde inhoud en state-of-the-art kennis in een universitaire context. Maar de waarde van onze opleidingen ligt net in de sterke verbinding met de (professionele) praktijk, waardoor onze opleidingen academisch onderbouwd en praktijkgericht zijn. 

Ons opleidingsaanbod is specifiek ontworpen voor mensen met een bestaande academische basis en (werk)ervaring. Naast versterking of uitdieping van deze basis zoeken onze deelnemers verbinding tussen de theoretische kennis en hun eigen ervaring. Ze willen weten welke state-of-the-art inzichten relevant en waardevol zijn in de praktijk, en op welke manier ze deze effectief kunnen toepassen binnen hun eigen context en organisatie. Hoe wij met die praktijkgerichte vraag aan de slag gaan, ontdek je in deze blog.

Brede visie op ‘praktijkgericht’

We hanteren een brede visie op 'praktijkgerichtheid'. Onze interpretatie gaat namelijk verder dan directe toepasbaarheid in de arbeidsmarkt en strekt zich uit naar toekomstige contexten.

• Toekomstig toepasbaar

Praktijkgerichtheid staat vaak synoniem voor ‘de toepasbaarheid naar de praktijk toe’. Hierbij willen wij benadrukken dat we niet altijd onmiddellijke toepasbaarheid of instant bruikbaarheid nastreven, maar dat onze benadering ook toepasbaarheid op de langere termijn - 'toekomstige' praktijkgerichtheid – impliceert.

• Integrale blend met theorie

Voor ons is 'praktijkgericht' niet volledig in tegenspraak met 'theoretisch'. We beschouwen theorie en praktijk ook niet als een soort volgtijdelijkheid, waarbij eerst theoretische kennis aan bod komt en daarna pas praktische handvatten worden aangereikt. In plaats van te streven naar een combinatie of afwisseling van beide, streven we naar een naadloze integratie van beide in onze opleidingen. Theoretisch inzicht aanscherpen en kennis toepassen gaan hand in hand, want ook door te handelen kan je blik scherper worden.

Hoe realiseren wij die praktijkgerichtheid in ons opleidingsaanbod?

1. Cocreatie met het werkveld: adviesgroepen als kritische liaison met de praktijk

Al bij de ontwikkeling van onze opleidingen houden we rekening met de complexe uitdagingen van de professionele praktijk. Het opleidingsaanbod wordt namelijk vraaggericht ontwikkeld met 'adviesgroepen' als kritische adviseurs. Deze groepen spelen een cruciale rol bij het tot stand komen van ons aanbod, waarbij ze - nieuwe, maar ook toekomstige - behoeften uit de praktijk detecteren.

De samenstelling van zo'n adviesgroep is representatief, met leden vanuit zowel de universiteit als de praktijk. De cocreatie gebeurt dus niet op het niveau van individuele bedrijven, maar steeds met diverse (vaak sectoroverschrijdende) vertegenwoordigers uit het betreffende domein.

2. Praktijkoefeningen en dialoog met het werkveld

Ook in onze opleidingen zelf streven we er actief naar om voldoende praktijkgerichtheid te integreren. Dit bereiken we enerzijds door onze didactische aanpak en anderzijds door de nauwe integratie van interactie met het werkveld.

• Didactische werkvormen: learning by doing, hands-on, project-/problem-based learning, collaborative learning …

Onze didactische benadering is cruciaal bij het overbruggen van de kloof naar de praktijk. We maken doelbewust gebruik van actieve methodologieën om het toepassingsgerichte en praktijkgerichte karakter te versterken. Zo zit in sommige opleidingen een sterk ‘learning-by-doing’ component, vooral in het technologisch domein.

In het domein IT/AI gaan de deelnemers in de Cybersecurity workshops Hacking and Protecting Embedded Devices en Efficient Use of a Network Protocol Analyzer in Cyber Threats, en de Masterclass Machine Vision, daadwerkelijk aan de slag op hun eigen apparaten (BYOD). Ook het postgraduaat Smart Operations & Maintenance in Industry omvat talrijke praktische labosessies waar de deelnemers de handen uit de mouwen steken.

Praktijkgerichtheid hoeft natuurlijk niet per se te worden geassocieerd met ‘hands on’. Vaker nog moedigen we onze deelnemers aan om hun kennis toe te passen op (levens)echte en/of realistische problemen, die ze zelf (zouden kunnen) ervaren (‘problem-based learning’). Deze benadering komt o.a. tot uiting in onze evaluatiemethoden, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan authentieke opdrachten of projecten (‘project-based learning’) boven traditionele examens die zich richten op zuiver theoretische kennis.

Voorbeelden hiervan vinden we in Integrale Productontwikkeling 5.0 (IPO 5.0), waar de deelnemers een productinnovatiecase uit hun eigen bedrijf meenemen en er gedurende het hele traject aan werken. In de opleiding Organisatiedesign krijgen deelnemers de opdracht om in groep de organisatiestructuur van enkele deelnemende organisaties te herevalueren. Ze werken voorstellen uit om de structuur te verbeteren waar mogelijk.

• Interactie met experts uit het werkveld

IPO 5.0 is een voorbeeld van individueel projectwerk. Maar we integreren ook groepsopdrachten, zoals de integratie-oefening in het postgraduaat Mens- en Milieuvriendelijk Bouwen en Wonen. Deze vorm van ‘collaborative learning’ brengt ons bij een tweede belangrijk aspect van praktijkgerichtheid in onze opleidingen: niet alleen in actieve educatieve methodologieën, maar ook in de ingebouwde interactie met het werkveld, bouwen we de relatie met de praktijk verder uit.

Enerzijds is er de interactie met de andere deelnemers (‘peers’), afkomstig uit verschillende bedrijven en sectoren. Dit ligt in lijn met ons open aanbod, een troef die contrasteert met in-company opleidingen. We kiezen bewust voor kleine groepen, waardoor de onderlinge interactie met deze peers als bijzonder waardevol wordt ervaren. Het delen van (praktijk)ervaringen vindt vaak op een informele wijze plaats.

Anderzijds doen wij ook langs docentenzijde beroep op experts uit het werkveld. De betrokkenheid van deze ‘gastdocenten’ varieert van het brengen van use cases tot het delen van testimonials, en zelfs het volledig verzorgen van een les.

In de opleidingsreeks rond cybersecurity bijvoorbeeld nodigen we gehackte bedrijven (zoals TVH) uit om te getuigen over de cyberaanval, terwijl IBM bijvoorbeeld de gehele les over Quantum Computing verzorgt.

Het IT-domein biedt een uitstekend voorbeeld om het principe te benadrukken dat wij objectieve, en (technologie)neutrale kennis verschaffen. We overstijgen consistent partneronafhankelijke of vendor-specifieke benaderingen. Niettemin illustreren we soms meer algemene principes (bv lowcode, GenAI, data visualisatie) aan de hand van specifieke toepassingen en praktijkcases, zoals demo’s van bepaalde software (Mendix, ChatGPT, Power BI).

3. Bedrijfsbezoeken

Bedrijfsbezoeken vormen bij ons een laatste soort van praktijkgerichtheid. Deze bezoeken bieden deelnemers de kans om de praktijk van dichtbij te ervaren. In veel vastgoedkunde-opleidingen zijn bezoeken aan sites en werven vanzelfsprekend en vormen ze een integraal onderdeel van het curriculum. Maar ook in andere domeinen en opleidingen - denk bijvoorbeeld aan Ziekteverzuim & re-integratie - organiseren we studiebezoeken bij bedrijven als Agristo, bpost, Volvo Trucks, Umicore, UZ Leuven, TVH ...

Het is de blend tussen die praktijkgerichte perspectieven met academisch-wetenschappelijke backbone die de basis vormt voor een verrijkende leerervaring voor onze deelnemers.

- Jorie Soltic, programmacoördinator bij PUC - KU Leuven Continue